De dracht:
De draagtijd van honden varieert van 57-72 dagen, met een gemiddelde van 62 dagen. De hele drachtigheids periode speelt zich af vrijwel zonder uitwendig waarneembare verschijnselen. Behalve dat natuurlijk de baarmoeder in omvang toeneemt, is er, ook al is de dracht nog lang niet ten einde, met een zekere regelmaat elektrische activiteit van de baarmoederwand te meten. Deze gaat gepaard met samentrekking van de baarmoeder in zijn geheel. Het zijn echter geen weeën die uitdrijving van de vrucht beogen. Hormonaal gebeurt er tijdens de dracht en ter inleiding van de geboorte ook het een en ander.
• Progesteron is van belang voor het in stand houden van de dracht
• Prolactine zorgt voor het op gang komen van de melkgifte.
• Cortisol is vlak voor de geboorte vooral bij de vruchten in hoge concentratie aanwezig en speelt een belangrijke rol bij de geboorte.
• Oxytocine doet de baarmoeder samentrekken en zorgt ervoor dat de melkproductie op gang komt
De voortplantingsprocessen worden via het endocriene stelsel gereguleerd. Tot dat endocriene stelsel behoren een aantal endocriene organen, zoals de hypothalamus, hypofyse, ovaria, testikels, bijnieren, en placenta. Het endocriene stelsel werkt echter niet zelfstandig, want het is wat zijn activiteiten betreft volledig afhankelijk van het centrale zenuwstelsel, vooral een specifiek onderdeel daarvan, de hypothalamus.
De versmelting van eicel en zaadcel vindt plaats in de eileider; 5-7 dagen later daalt de bevruchte eicel af in de baarmoeder, waar de innesteling van het embryo pas na 17-21 dagen plaats vindt. De vruchten zijn over beide baarmoederhoornen gelijk verdeeld. De vruchtblazen zijn vanaf 26 dagen duidelijk in de buik te voelen of met echografie zichtbaar te maken. Op een röntgenfoto zijn de puppies pas vanaf 45 dagen waarneembaar.
Vanaf de vijfde week dient het rantsoen opgevoerd te worden tot 150% van de normale dosering aan het einde van de dracht. Na de bevalling wordt de voederbehoefte veel groter, soms wel tot 300% van de normale dosis. De verhoogde voeding dient goed verdeeld te worden over meerdere porties per dag.
Tussen de 55-58 dagen spreken we van vroeggeboorten. De levensvatbaarheid ontstaat rond de 59e dag. Hoe groter de worp hoe korter de draagtijd, hoe kleiner de worp hoe langer de draagtijd. Bij drie pups of minder is echter de kans op puppysterfte na 67 dagen dracht vergroot; dan is over het algemeen een keizersnee de aangewezen oplossing.
Bij vier pups of meer geldt dit pas op 70e dag. Deze normen gelden natuurlijk alleen maar indien de teef geen symptomen van een naderende bevalling vertoont. Ongeveer 20 uur voor de bevalling daalt de temperatuur een halve tot anderhalve graad en het dier gaat zich voorbereiden op de geboorte. De teef zal weinig eten, soms zelfs braken, en zich vaak ontlasten en urineren; ze is onrustig en maakt graafbewegingen in het nest. Het is trouwens verstandig de teef al enkele weken voor de bevalling aan de werpruimte te laten wennen, waardoor ze tijdens het werpen rustig zal zijn.
Drachtigheids onderzoek
Of een teef drachtig is, kan bepaald worden met behulp van:
• echografie (vanaf 30 dagen na de laatste dekking)
• buikpalpatie* (tussen 26 en 30 dagen en vanaf 45 dagen na de laatste dekking)
• röntgenfoto (vanaf 45 dagen na de laatste dekking)
*Buikpalpatie = van buitenaf met de handen aan de buik van de hond voelen.
Eenmaal drachtig betekent niet altijd dat levende pups geboren zullen worden. Een dracht kan door vele oorzaken op elk moment worden afgebroken. Een dracht die voor de 34ste dag wordt afgebroken, gaat zonder een abortus.
De betrouwbaarheid van een drachtigheids onderzoek is
• met echografie 94%
• met buikpalpatie 88%
• met een röntgenfoto 100%.
Voor de bepaling van het aantal puppies is een röntgenfoto het meest betrouwbaar (93%). Pas als het verkalkingproces in de vruchten heeft aangevangen, worden de puppies op een röntgenfoto zichtbaar. Het verkalkingproces begint bij een pup vanaf de 41ste dag van de dracht.
N.B. De dekdatum hoeft niet het tijdstip van de conceptie te zijn, want hondensperma blijft 4 tot 6 dagen vruchtbaar. Dus 30 dagen na de laatste dekking betekent dat de dracht minimaal 24 dagen ver is.
